Letër drejtuar Ministres Kumbaros për Zonat e Mbrojtura

Tiranë më 19/10/2021

Drejtuar: Znj. Mirela Kumbaro, Ministre e Turizmit dhe Mjedisit
Për dijeni: Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura
Objekti: Kërkesë për takim me Ministren Kumbaro nga grupimi i 49 organizatave të shoqërisë civile dhe përfaqësuesve të institucioneve shkencore dhe akademike të vendit lidhur me proçesin dhe përmbajtjen e draft-vendimeve të Këshillit të Ministrave për ndryshimin e sipërfaqes së Zonave të Mbrojtura në Shqipëri.

E nderuara znj. Kumbaro,

Së pari, pranoni ju lutem urimet tona për detyrën e re duke shpresuar në një bashkëpunim të frytshëm midis jush dhe shoqërisë civile aktive në fushën e mbrojtjes së natyrës dhe mjedisit.

Së dyti, na lejoni që nëpërmjet kësaj letre, të kemi vëmendjen tuaj drejt diskutimit të së ardhmes së zonave të mbrojtura të vendit, që janë sot gjithnjë e më të kërcënuara prej investimeve të paqëndrueshme përreth dhe brenda tyre, investime të materializuara në formën e infrastrukturës së transportit, energjisë së ripërtëritshme, zhvillimit urban, bujqësisë intensive etj.

Ky diskutim nuk është aspak i ri për administratën e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit. Është një diskutim i kahershëm, njëkohësisht shumë i rëndësishëm, por i lënë pezull që prej legjislaturës së shkuar.

Sikurse mund të jeni në dijeni, ne, përfaqësuesit e 49 organizatave të shoqërisë civile dhe të institucioneve shkencore dhe akademike të vendit kemi shprehur që prej Tetorit 2019 kundërshtinë tonë për procesin dhe planet e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit për rishikim të kufijve, zonimit të brendshëm dhe statusit të Zonave të Mbrojtura të vendit e sidomos të atyre ligatinore bregdetare.

Kundërshtimi ynë është shprehur në të gjithat format e mundshme të komunikimit me administratën përfshirë takime me stafin e Agjensisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura, takime të hapura me praninë e Ministrit Klosi, takim të ngushtë me anëtarë të kabinetit të ministrit, letra të grupimit të OJF-ve, qëndrime të OJF-ve në konferenca shtypi, takime të organizuara nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit etj. Për fat të keq, asnjë nga komunikimet tona me shkrim me Ministrinë nuk ka marrë përgjigje.

Megjithatë, të ftuar në takimin më të fundit të datës 28.07.2021, në Tiranë, ne, grupimi i 49 OJF-ve dhe përfaqësuesve të institucioneve shkencore dhe akademike të vendit, cilësuam se proçesi i ndjekur për të mbërritur në këtë takim ishte në kundërshtim të hapur me të gjitha kriteret ligjore për të qenë një konsultim publik, duke qenë se i gjithë proçesi u parapri nga mangësi të theksuara, të cilat cenojnë diskutimet dhe vendimmarrjen përfundimtare për këtë çështje shumë të rëndësishme dhe tepër të ndjeshme për të gjithë qytetarët e Republikës së Shqipërisë.

Në mënyrë më konkrete ne theksuam se proçesi i këshillimit nuk është konform legjislacionit në fuqi. Kjo është treguar më së miri nga mosrespektimi i afateve në këshillim si dhe mungesa e një sërë dokumentacionesh që i kërkon ligji. Më konkretisht mungonin:

  1. mendimet e institucioneve akademike dhe shkencore për secilin projekt-vendim;
  2. mendimet me shkrim të bashkive brenda dhe rreth zonave të propozuara për secilin projekt-vendim;
  3. vlerësim i ndikimit në mjedis i proçeseve dhe kategorive të veprimtarive, të cilat mund ta kërcënojnë diversitetin biologjik për secilën projekt VKM;
  4. vëzhgimi i ndikimit social dhe ekonomik të popullatës vendore për secilin projektvendim;
  5. përshkrimi i masave kompensuese për secilin projekt-vendim;
  6. përshkrimi i masave zbutëse për secilin projekt-vendim;
  7. argumentimi për heqjen e statusit për secilin projekt-vendim dhe
  8. argumentimi i nevojës së ndryshimit konkret që do të përmirësojë rrjetin dhe mbrojtjen e zonës.

Gjithashtu ne ritheksuam se pasojat e rivlerësimit në Zonat e Mbrojtura janë tejet negative për larminë biologjike të tyre dhe atë kombëtare të shprehura në:

  1. Rrezikim të integritetit ekologjik të thuajse çdo ZM-je;
  2. Copëzim dhe fragmentarizim i thuajse çdo ZM-je;
  3. Rrezikim të habitateve dhe specieve të mbrojtura në disa nivele;
  4. Rrezikim të habitateve dhe specieve në zona Ramsar, IBA, KBA dhe Kandidate Emerald
  5. Rrezikim të larmisë biologjike në habitatet bujqësore pavarësisht rëndësisë së tyre për specie të mbrojtura dhe të rrezikuara në shkallë lokale, europiane dhe globale;
  6. Vendosjen zonave qendrore të cdo ZM-je nën presionin e aktiviteteve ekonomike të paqëndrueshme sikurse urbanizim, industrializim, infrastrukture transporti dhe bujqësi intensive dhe
  7. Krijimin e precedentit të rrezikshëm që sa herë të ketë interesa ekonomike të paqëndrueshme, ZM-të do të tkurren për ti lënë vend këtyre zhvillimeve.

Nisur nga sa më sipër. ne kërkuam në vijim, nëpërmjet letrës sonë të datës 30.07.2021 që Ministria të mos propozojë ndërkaq asnjë ndryshim në rrjetin aktual të Zonave të Mbrojtura pa studime të detajuara dhe pa argumentet e duhura për secilën zonë. Po kështu, theksuam se nëse Ministria nuk ndjek këtë qasje, me shumë keqardhje, ne, 49 organizatat e shoqërisë civile dhe përfaqësues të institucioneve shkencore dhe akademike të vendit, do ta cilësonim çdo proçes jo të ligjshëm, nuk do ta pranonim proçesin dhe vendimmarrjen si dhe ta ankimonim këtë proçes dhe vendimmarrje si nga ana proçeduriale dhe po kështu përmbajtësore.

Së fundi, ne besojmë se çdo vendimmarrje e ardhshme duhet të kryhet në transparencë dhe në ndryshim të plotë nga vendimmarrjet e fshehta të mëparshme e sidomos ajo e KKT-së së datës 28 Dhjetor 2020. Mungesa e transparencës në këtë proçes është theksuar më parë edhe nga Delegaconi Europian në Shqipëri dhe donatorë të tjerë të rëndësishëm. Përfaqësues të tyre kanë konsideruar proçesin të papranueshëm dhe kanë kushtëzuar mbështetjen e mëtejshme financiare të programeve në fushën e mjedisit me një vendimmarrje të mirë-këshilluar dhe pa pasoja në larminë biologjike të zonave të mbrojtura e më gjerë. Ky deklarim është një ogur jo i mirë dhe një pengesë serioze për integrimin europian të Shqipërisë.

Megjithë mangësitë e proçesit të ndjekur deri më sot, mbetemi me shpresë se Ministria dhe ne, grupimi i 49 organizatave aktive në fushën e mjedisit dhe përfaqësues të institucioneve shkencore dhe akademike të vendit, kemi ende kohë të punojmë së bashku për të përmirësuar proçesin dhe vendimmarrjen e mundshme. Për të arritur këtë synim të përbashkët, ne kërkojmë një takim këshillimor me Ju Znj. Kumbaro, mundësisht brenda dy javëve, duke qenë të bindur se opinioni ynë, sidomos për tematika që lidhen me rivlerësimin e zonave të mbrojtura, është i domosdoshëm dhe i mirëpritur në këtë legjislaturë të re.

Falemnderit,

Lista e nënshkruesve:
1. Agjencia e Demokracisë Vendore Shqipëri (LDA Albania )
2. Albanian National, Professional, Business Women and Crafts' Association (SHGPAZ)
3. Albanian Ornithological Society (AOS)
4. Birds of Albania
5. Community Reporters Albania
6. FOUR PAWS
7. Grupi ATA
8. Grupimi Mbro Parkun Kombëtar Zall Gjocaj,
9. Help – Hilfe zur Selbsthilfe
10. ILIRIA – Protection and Social & Environmental Development Association, Albania
11. Institute for Environmental Policy, Albania (IEP)
12. Institute for Habitat Development (Co-Plan)
13. Komiteti Shqiptar i Helsinkit
14. Lëvizja për Zhvillimin e Turizmit
15. Lëvizja Rinore Egjiptiane Rome
16. Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza (LKGV)
17. Milieukontakt Albania
18. Observatori për të Drejtat e Fëmijëve dhe të Rinjve
19. Qendra “Gratë në Shërbim Publik”
20. Qendra Aleanca Gjinore për Zhvillim (GADC)
21. Qendra e Gruas “Hapa të Lehtë” Shkodër
22. Qendra e Këshillimit te Grave dhe Shërbimeve Sociale Kukës (WCSSC)
23. Qendra Kombëtare për Shërbime Komunitare (NCCS)
24. Qendra Mjedisore për Mbrojtje, Edukim dhe Rehabilitim (EPER)
25. Qendra Mjedisore për Zhvillim Edukim dhe Rrjetëzim (EDEN)
26. Qendra për Ruajtjen dhe Mbrojtjen e Mjedisit Natyror në Shqipëri (PPNEA)
27. Qendra për ruajtjen e ekosistemeve Natyrore në Shqipëri (EcoAlbania)
28. Qendra për të Drejtat e Fëmijëve në Shqipëri (CRCA)
29. Qendra për Zhvillim Komunitar "Sot për të Ardhmen"
30. Qendra Shqiptare për Popullsinë dhe Zhvillimin (ACPD)
31. Qendra Shqiptare për Zhvillimin e Familjes (ACFD)
32. Qendra TREJA
33. Qendra UJA
34. Qendra Vatra
35. Red Tree Heritage Institute Slovenia
36. Resource Environmental Centre, (REC Albania)
37. Respublica
38. Rrjeti i Fuqizimit të Gruas në Shqipëri (AWEN)
39. Rrjeti i Informimit dhe Qytetarisë Aktive
40. Sustainable Urban Planning Organization
41. Shoqata “Well Point” Kujdes për të gjithë
42. Shoqata “Në dobi të gruas shqiptare”
43. Shoqata GCA
44. Shoqata Gender, Paqe e Siguri
45. Shoqata Unë, Gruaja
46. Shoqata “Together for life”
47. Të bashkuar Pro Kauzës LGBT (Pro LGBT)
48. Women’s Democracy Network Albania (WDN Albania)
49. WWF Adria – Zyra për Shqipërinë

1. Prof. Aleko Miho
2. Prof. Ferdinand Bego
3. Prof. As. Mihallaq Qirjo
4. Prof. Spase Shumka

Kërkesë për takim me Ministren Kumbaro nga grupimi i 49 organizatave të shoqërisë civile dhe përfaqësuesve të institucioneve shkencore dhe akademike të vendit lidhur me proçesin dhe përmbajtjen e draft-vendimeve të Këshillit të Ministrave për ndryshimin e sipërfaqes së Zonave të Mbrojtura në Shqipëri

Sidat dhe mundësitë e Konventës së Aarhusit

Në kuadër të Takimit të Palëve për Konventën Aarhus (18-22 tetor 2021) qendra EDEN pati kënaqësinë që të merrte pjesë në sesionet online paraprake të organizuara për këtë takim.
Në sesionin “Vlerësim i barrierave dhe mundësive për aktivistët mjedisorë të rinj duke përdorur Konventën Aarhus-it” organizuar nga rrjeti Youth and Environment Europe (YEE) dhe Byroja Evropiane e Mjedisit (EEB) datë 12 tetor 2021,Aarhus 20 2001 2021 Logo JPEGjpg small qendra EDEN mori pjesë duke ndarë eksperiencën e saj në zbatimin e konventës në Shqipëri. Lira Hakani nga qendra EDEN e përqëndroi prezantimin e saj në rëndësinë që ka konventa e Aarhusit, duke theksuar se ka nevojë në mënyrë të vazhdueshme për informim dhe ndërgjegjësim të të rinjve, banorëve në përgjithësi, por dhe vetë organizatave.

Lira Hakani u shpreh: “Konventa e Aarhusit është konventa më e rëndësishme në sektorin mjedisor. Tashmë kjo konventë vjen dhe më shumë në vëmendje duke qenë mjedisi në një moment kritik, dhe ndikimet janë afatgjata në shëndetin dhe jetën sociale të njerëzve. Të gjithë kemi të drejtë të informohemi, të marrim pjesë në proceset vendimmarrëse dhe ti drejtohemi gjykatës dhe kjo na sigurohet nëpërmjet konventës. Të rinjtë përtej protestave, marshimeve, duhet të dinë të përdorin Konventën në mënyrë që çështjet e mjedisit të ngritura të paraqiten dhe në mjedise të tjera. Organet qeveritare duhet ti shikojne të rinjtë si një aset dhe jo pengues të politikave të tyre, duhet të zhvillohet fryma e bashkëpunimit dhe të kuptohet roli që ka secili aktor që përdor Konventën e Aarhusit për të siguruar një mjedis më të qëndrueshëm"

Takimi vijoi duke prezantuar raste konkrete të shkeljes së të drejtës së informimit, të drejtimit të çështjeve në gjykatë. Pjesëmarrësit edhe pse nga vende të ndryshme paraqitën realitete të ngjashme ne vendet e tyre, duke theksuar gjithmonë e më shumë rëndësinë e informimir dhe ndërgjegjësimit.

Trajnimi "Vigjilenca Mjedisore" për përfaqësues të OSHC-të mjedisore

Web post photos template

Politik-bërja dhe vendimmarja mjedisore është në një fazë të rëndësishme për shkak të momentit të dialogut politik të Shqipërisë për integrimin e saj në BE (përafrimit të politikave mjedisore sipas acquis mejdisore/kapitullit 27).

Nisur nga kjo, roli i organizatave të shoqërisë civile është katalizator dhe i domosdoshëm për orientimin e politikave mjedisore vendase drejt modeleve të BE-së dhe nxitjen e pjesëmarrjes dhe transparencës së këtyre proçeseve. Për të rritur pjesëmarrjen dhe efektivitetin e ndërveprimit midis organizatave të shoqërisë civile dhe strukturave vendimmarrëse përgjegjëse për politkat mjedisore dhe energjetike, vigjilimi dhe pjesëmarrja e zëshme është e nevojshme.

Qendra EDEN, në datat 7 dhe 11 Tetor 2021, organizoi dy trajnime për ngritjen e kapaciteteve të organizatave të shoqërisë civile (OSHC-ve) mbi vigjilencën mjedisore me synim forcimin e rolit dhe pozicionit të OSHC-ve në proçesin e anëtarësimit të vendit në BE, fokusuar tek politikat mjedisore. Në këtë program trajnimi përfituan më shumë se +15 Organizata të Shoqërisë Civile mejdisore, por jo vetëm.

Përgjatë këtij trajnimi, përfaqësuesit e OSHC-ve u njohën me praktikën e vigjilencës mjedisore, hapat kryesorë në fillimin e një fushate vigjiluese, historikun e vigjilencës mjedisore në vend dhe rajon, raste të mundshme aktuale që mund të merren në vigjilim nga OSHC-të mjedisore. Ne vijim, pjesëmarrësit ndërvepruan për të ndërtuar plane për fushata vigjiluese mjedisore, duke e kombinuar me eksperiencën e tyre të mëparshme me njohuritë dhe aftësitë e përfituara përgjatë trajnimit.

Falenderojmë pjesëmarrësit për kontributin dhe angazhimin aktiv në diskutimet dhe punët në grup.

Web post photos template 1

Purple Welcome Google Classroom Header

Programi për ngritjen e kapaciteteve të OSHC në vigjilencën mjedisore vjen si pjesë e projektit “Fuqizimi i aktivizimit dhe kontributit të Organizatave të Shoqërisë Civile në integrimin e Shqipërisë në BE“, në zbatim nga Qendra mjedisore EDEN dhe EDMI, mbështetur financiarisht nga Bashkimi Evropian në kuadër të programit IPA 2017.

 

Natyrë – Folklor – Kulinari në Bashkinë Has

Panaiti Green CRossMe datë 27.09.2021, për Ditën Ndërkombëtare të Turizmit u zhvillua në Bashkinë Has panairi “Natyrë – Folklor – Kulinari. Has porta më e rë e turizmit ndërkufitar” një bashkëorganizim midis qendrës mjedisore EDEN dhe Bashkisë Has.

Panairi i organizuar në shëshin "Pjetër Bogdani", përpara Bashkisë Has synon të promovojë Hasin dhe rajonin për vlerat natyrore, traditën, kulturën, energjinë dhe shpirtin e tij.

Më shumë se 20 fermerë, artizanë, nga Hasi, Kukësi, dhe Komuna Klinë paraqitën produktet e tyre duke përcjellë dhe më shumë rëndësinë e bashkëpunimit dhe të promovimit të vlerave ndërkufitar për zhvillimin e turizmit. Ky panair vjen edhe më i veçantë pasi promovon dhe praktikat e gjelbra të Bashkisë Has. Në kuadër të projektit “KAPËRCIM I GJELBËR – drejt ekonomisë së gjelbër vendore përmes investimeve inteligjente” mbështetur me fonde të Bashkimit Evropian në Bashkinë Has është realizuar një investim për ndriçimin publik duke e bërë më eficent. Llampat e jashtme janë zëvendësuar me llampa LED si dhe po zhvillohen trajnime për rritjen e kapaciteteve të bashkisë dhe banorëve për praktikat e gjelbra dhe shërbimet e ekosistemit.

Panairi u përshëndet nga Kryetari i Bashkisë Has, Z. Liman Morina i cili nxiti që nisma të tilla për promovimin e zonës dhe zhvillimin e turizmit të zhvillohen sa më shpesh. Kjo pasi Hasi ka vlera ende të pa eksploruara të cilat duhet të reklamohen duke patur parasysh dhe rëndësinë që ka bashkëpunimi ndërkufitar me Komunën Klinë. Z. Morina përshëndeti dhe investimin inteligjent të realizuar në Bashki, ndriçim publik më eficencë me zëvendësimin e llampave të zakonshme me ato LED; planin e veprimit 5 vjeçar më të fundit të miratuar nga bashkia për Shërbimet e Ekosistemit

Prefekti i qarkut Z. Zenel Kuçana, theksoi se qarku i Kukësit ka nevojë që nisma të tilla të jenë të vazhdueshme për të forcuar midis nesh frymën dhe shpirtin e rajonit dhe për të nxitur investimet në zonë drejt praktikave të gjelbra.

Z. Aziz Desku Drejtor i Drejtorisë së Financave, Ekonomise dhe Zhvillmit, Komuna Klinë, shprehu kënaqësinë dhe nderin e tij për pjesëmarrjen në panair. Në kuadër të projektit të dyja bashkitë janë duke përforcuar bashkëpunimin midis tyre i cili do të shtrihet përtej dhe kohëzgjatjes së projektit.

Të pranishëm të tjerë në panair ishin nga Bashkia Tropojë, Bashkia Kukës, Agjencia Rajonale e Zonave të Mbrojtura Kukës, Përfaqësues nga Kosova, Ministria e Pushtetit Lokal, Organizata te shoqerise civile  etj të cilët përshënden njëzëri zhvillimin243149492 544942483271735 7705323999462845338 n rajonal dhe ndërkufitar sipas praktikave të gjelbra dhe sjelljen në vëmendje dy bashkitë Has dhe Klinë për praktikat e tyre deri tani.

Më tëj të gjithë të pranishmit patën mundësi që nëpërmjet shfaqies nga trupa artistike e Hasit, qëndrës kulturore, produktet e fermerëve dhe punët artizanale të vendosura në stenda të eksploronin më shumë natyrën, folklorin dhe kulinarinë e zonës.

Qendra EDEN dhe Bashkia Has falenderojnë të gjithë të pranishmit në këtë panair për energjinë e sjellë.

Ju mirëpresim në aktivitetet të afërta.

  • Fotografitë e panairit mund ti ndiqni në facebook-un e qendrës EDEN sipas linkut këtu.
  • Mbulim mediatik nga RTSH Kkukesi gjendet sipas linkut këtu

 

Panairi organizohet në kuadër të projektit ndërkufitar “Kapërcim i gjelbër– drejt ekonomisë së gjelbër vendore me investime inteligjente" i cili mbështetet financiarisht nga Bashkimi Evropian zbatohet në Shqipëri nga Qendra mjedisore EDEN dhe Bashkia Has dhe në Kosovë nga Balkan Green Foundation dhe Komuna Klinë

 

Web footer Green Corss

 

[Thirrje për aplikim] trajnime mbi vigjilencën mjedisore

Every strike brings me closer to the next home run. 6

Thirrje për pjesëmarrje, dedikuar Organizatave të Shoqërisë Civile, për trajnimet mbi “Vigjilencën Mjedisore”, në kuadër të projektit e-ACT.

RRETH PROJEKTIT

Projekti “Fuqizimi i aktivizimit dhe kontributit të Organizatave të Shoqërisë Civile në integrimin e Shqipërisë në BE” (e-ACT) do të zbatohet për një periudhë 18 mujore në Shqipëri, dhe synon të forcojë rolin vigjilues dhe partneritetin e OShC-ve, për të rritur forcimin e zbatimit të politikave të rikuperimit të energjisë dhe të gjelbërta përmes monitorimit të drejtpërdrejtë dhe dialogut politik në kuadër të kornizës së para-anëtarësimit. Projekti zbatohet nga Qendra mjedisore EDEN dhe EDMI.

PËR T’U BËRË PJESË E TRAJNIMEVE PËR VIGJILENCËN MJEDISORE:

Në fazën e parë të zbatimit të projektit do të organizohen 3 trajnime për ngritjen e kapaciteteve të organizatave të shoqërisë civile (OSHC-ve) për vigjilencën mjedisore me synim forcimin e rolit dhe pozicionit të OSHC-ve në proçesin e anëtarësimit të vendit në BE, fokusuar tek politikat mjedisore.

Trajnimet e para për vigjilencën mjedisore, do të mbahen në Tiranë në datat 7 dhe 11 Tetor 2021.

Për t’u bërë pjesë e trajnimeve mbi vigjilencën mjedisore, duhet të ndiqni dhe të plotësoni hapat e mëposhtëm:

1. Të jeni i/e përfshirë dhe angazhuar në Organizata të Shoqerisë Civile (staf, vullnetarë, aktivistë, etj);
2. Të jeni i/e interesuar në proçesin e integrimit të vendit në BE, zhvillimin e politikave mjedisore në vend, dialogun politik mjedisor;
3. Të shprehni interesin për pjesëmarrje duke konfirmuar brenda datës 4 tetor në email-in Questo indirizzo email è protetto dagli spambots. E' necessario abilitare JavaScript per vederlo. ose plotësoni google form në këtë link: https://forms.gle/BQjfFL1BJPeNHTjG7 
4. Programi është një ditor dhe ju ftojmë të shprehni interesin për pjesëmarrje për një nga datat, 7 ose 11 tetor 2021, duke cilësuar emrin e organizatës tuaj.

*Vendet janë të kufizuara për shkak të masave për të parandaluar përhapjen e COVID-19, ndaj ju ftojmë të shprehni interesin sa më shpejt që mundeni. Trajnimi do të zhvillohet në formë hibride (virutalisht dhe fizikisht).

Purple Welcome Google Classroom Header

Programi për ngritjen e kapaciteteve të OSHC në vigjilencën mjedisore vjen si pjesë e projektit “Fuqizimi i aktivizimit dhe kontributit të Organizatave të Shoqërisë Civile në integrimin e Shqipërisë në BE“, në zbatim nga Qendra mjedisore EDEN dhe EDMI, mbështetur financiarisht nga Bashkimi Evropian në kuadër të programit IPA 2017.

 

Artikuj te tjere...