
ÇFARË ËSHTË AXHENDA E GJELBËR PËR BALLKANIN PERËNDIMOR?
Me synim përshpejtimin e masave dhe veprimeve për Klimën dhe Mjedisin në Ballkanin Perëndimor, Bashkimi Evropian po mbështet zbatimin e Axhendës së Gjelbër për Ballkanin Perëndimor. Axhenda e Gjelbër përbëhet nga 5 shtylla kryesore si:
(1) Veprimi për Klimën: dekarbonizimi, energjia, lëvizshmëria; (2) Ekonomia Qarkulluese: mbetjet, riciklimi, prodhimi i qëndrueshëm dhe përdorimi i qëndrueshëm i burimeve; (3) Biodiversiteti: mbrotja dhe ripërtëritja e natyrës; (4) Ndotja e ajrit, ujit dhe tokës; (5) Sisteme të qëndrueshme ushqimore dhe zonat rurale.
Objektivat e secilit prej kapitujve të mësipërme do të mundësohen përmes investimeve dhe veprimeve konkrete të mbështetura nga instrumentat financare kryesisht të BE-së.
VEPRIMI PËR KLIMËN
Ballkani perëndimor është një nga rajonet më të prekur në Evropë nga ndikimet ndaj Ndryshimeve Klimatike dhe ky trend parashikohet të vazhdojë, me vlerëismet e rritjes së temperaturës prej 1.7 – 4.0° C, dhe madje edhe tejkalimin e 5.0 ° C deri në fund të shekullit.
Si zotim për përmbushjen e synimeve të vendosur në Axhendën e Gjelbër, vendet e Ballkanit Perëndimor (BP), përfshirë këtu edhe Shqipërinë duhet të ndërmarrin masa që sigurojnë dhe përmbushjen e zotimeve që vendet kanë marrë në kuadër të Marrëveshjes së Parisit. Ndërkaq, synimet dhe veprimet për klimën duhet të jenë të sinkron me synimet e përcaktuara nga BE në ligjin e BE për Klimën – e cila do të kthehet në një kusht kryesor në negociatat e pranimit të BP në BE.
Axhenda e Gjelbër në kapitullin për klimën vlerëson se bashkëpunimi politik dhe mundësimi i alternativave të zbatueshme e praktike për karburantet fosile janë thelbësore për të rishqyrtuar infrastrukturën e paqëndrueshme dhe investimet në energji. Ndihma teknike dhe finnaciare do të jetë e nevojshme për të shfrytëzuar potencialin e madh të një modeli të ri ekonomik të bazuar në qëndrueshmërinë dhe neutralitetin ndaj klimës.
Nëpërmjet Axhendës së Gjelbër, në kuadër të kapitullit për klimën do të ndërmerren këto nisma për të siguruar arritjen e objektivave të vendosur:
- Lehtësim për përshtatjen dhe transpozimin e ligjit të BE për Klimën;
- Asistencë për përgatitjen dhe zbatimin e masave adaptuese për klimën në afat-gjatë
- Sigurimi i asistencës teknike në skemën e tregut të emetimeve dhe alternativave të tjera për zëvendësimin e karburanteve fosile.
- Identifikimi i mundësive për përfshirjeje të hershme të Ballkanit Perëndimor në Skemën e BE për tregtimin e emetimeve, neës përshatet e gjitha.
- Përfshirja e rajonit në “Paktin Evropian për Klimën” dhe aktivitet e saj.
Burimi: COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT Guidelines for the Implementation of the Green Agenda for the Western Balkans
(Përkthimi i këtij materiali nuk është zyrtar, ndaj interpretimi i saj në gjuhën shqipe nuk është përgjegjësi e autorit.)
Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e Qendrës EDEN dhe në asnjë rrethanë nuk mund të konsiderohet se pasqyron pikëpamjet e Bashkimit Evropian.

Ky material informues për Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor vjen si pjesë e projektit “Green Economy for an Advanced Region”, financuar nga Bashkimi Evropian dhe zbatohet nga FORS Mali i Zi në partneritet me organizatat SMART Kolektive nga Serbia, Qendra për Zhvillim dhe Mbështetje nga Bosnja dhe Hercegovina, EKO Svest nga Maqedonia Veriore, Qendra EDEN nga Shqipëria dhe Shoqata Slap nga Kroacia.