Më 23 Nëntor 2012, qendra EDEN organizoi orët të hapura me nxënësit e shkollës “Xhemal Cekini” Uznovë, Berat.  Qëllimi i këtyre orëve të hapura ishin edukimi mjedisor i nxënësve duke përdorur materialet didaktike. Në këtë aktivitet u përfshinë të gjithë nxënësit e shkollës rreth 400 si dhe mësuesit. 

Aktiviteti u zhvillua në dy sesioni: sesioni teorik dhe praktik dhe u lehtësua nga
koordinatori i projektit dhe 3 guidat natyrore të qendrës EDEN.
Gjatë sesionit teorik, nxënësit shkëmbyen ide rreth mjedisit, shprehën interes se si ata mund të zhvillojnë fushata aktivitete për ndërgjegjësimin e komunitetit të tyre mbi riciklimin dhe menaxhimin e mbetjeve.
Ndërsa në sesionin praktik nxënësit u ndanë në grupe, ku secili grup kishte një lehtësues. Metodika e përdorur përgjatë këtij sesioni ishte përdorimi praktik i materialeve didakitke të përgatitura nga qendra EDEN.  Objektivi ynë është që nxënësit të mësojnë me gjithë shqisat e tyre duke prekur, nuhatur, ndjerë natyrën.  Nxënësit ishin shumë entuziast të eksperimentonin materialet e edukimit mjedisor. Disa prej këtyre lojrave bazoheshin mbi: matjen e lartësisë së pemës me anë të trekëndëshit këndëdrejtë; matjen e lagështirës së ajrit me anë të higrometrit; matjen e pastërtisë së ujit me Discun e Secchit, etj. Në fund të trajnimit nxënësit përfituan njohuri dhe aftësi mbi edukimin mjedisor dhe si ti përshtasin ato në jetën e përditëshme.

Ky aktivitet u mundësua nga Powerfull Information.


 

Qendra mjedisore EDEN në kuadër të projekti “Rritje e ndërgjegjesimit  publik dhe gjenerimi i të dhënave të reja nga ndotja e mërkurit ne Shqipëri”  ka realizuar një filmim, i përqëndruar në ish- Uzinën e PVC-së Vlorë në Pyllin e Sodës.
Filmimi në formën e një dokumentari përmban pamje nga zona e ndotur me mërkur, opinione të ekspertëve Z. Petrit Kotorri dhe Z. Hodo Kabello si dhe opinione  nga shqetësimi I qytetarëve  rreth situatës aktuale
 
Qëllimi i filmimit është rritja e ndërgjegjësimit të banorëve për rrezikun në afërsi të qytëtit të Vlorës dhe për të zgjuar një reagim te qytetarët  për një ndryshim ndaj situatës kritike të krijuar në atë zonë.

Shfaqjen e parë filmimi e realizoi në ambjent të hapur në qytetin e Vlorës te sheshi Kali i Trojës  datë 12 Korrik 2012 ku u shpërndanë dhe material ndërgjegjësuese me informacione për mërkurin. Synimi I filmimit qëndron dhe në një rritje ndërgjegjësimi dhe përtej qytetit të Vlorës për këtë arsye në datën 16 korrik 2012 u pasua shfaqja e dytë në Tiranë në Ambjentet e Kafe Librarisë së përshtatshme. Filmi do të shfaqet përsëri në muajin Shtator në ambjentet e Tirana Exspres.

Projekti “Rritje e ndërgjegjesimit  publik dhe gjenerimi i të dhënave të reja nga ndotja e mërkurit ne Shqipëri”, është I mbështetur financiarisht nga Rrjeti ndërkombëtar për eleminim e ndotësve organikë të qëndrueshmë (IPEN). Projekti ka marrë shkasë nga raporti i fundit i UNEP  i cili e  identifikoi gjirin e Vlorës si një nga “Zonat e Nxehta” të ndotura me mërkur..

 

Rruga e Arbrit e cila kalon në banimet e arbanasve (arbërve), jo pak herë ka qënë në vemendjen e medias duke pasqyruar ecurinë e punimeve të cilat po dëmtojnë në mënyrë progresive Kanionin e lumit të Tiranës, i njohur me emrin Kanioni i Brahrit. Kanioni përfaqëson një potencial turistik për vendin dhe është shpallur Monument Natyre i kategorisë III sipas kategorizimit të IUCN.

Duke vlerësuar rendësinë e rrugës, por mbi të gjitha duke vlerësuar rendësinë e këtij kanioni, Qendra EDEN është interesuar më shumë rreth projektit madhor.

Në faqet zyrtare të Ministrisë së Punëve Publike dhe Transportit (MPPT), ende sot nuk është pasqyruar Përmbledhja Jotektnike e Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Raporti Teknik i projektit.

Ne kemi dërguar dy letër kërkesa për marrje informacioni pranë secilit institucion, MMPT dhe MMPAU në datë 04/10/2011 dhe më pas në 21/11/2011. Ndërkohë, nuk ka asnjë reagim nga MMPAU në lidhje me çështjen nëse projekti është i pajisur me lejën mjedisore apo jo. Të vetmen përgjigje e kemi marrë nga Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve në 7/12/2011, e cila na vuri në dispozicion Përmbledhjen Joteknike të Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Raportin Teknik të projektit.

Në faqen zyrtare të Ministrisë së Mjedisit Pyjeve dhe Administrimit të Ujrave (MMPAU) leja mjedisore nuk është e pasqyruar, sikundërse nuk është e pasqyruar as në faqen zyratre të Qendrës Kombëtare të Licensimeve (QKL).

Në momentin që flasim po zbatohet projekti, është shkatërruar një monument natyre, dhe Leja Mjedisore e Informimi/Konsultimi i Publikut, kushte të parashikuara me ligj, akoma nuk duken.

Duket se qeveria Shqiptare shkel sërish ligjet e saj dhe duket se përsëritet politika menefregiste e ndjekur për projektin e Unazës së Madhe të Tiranës:
-    nenet 23, 48 dhe 56 te Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë.
-    nenet 51 - 55 te Kodit të Procedurave Administrative.
-    ligji nr. 8672, datë 26.10.2000 “Për të drejtën e publikut për të pasur informacion, për të marrë pjesë në vendimmarrje dhe për t’iu drejtuar   gjykatës
     për çeshtjet e mjedisit” (Konventa e Aarhus-it).
-    ligji nr. 8990, dt. 23.01.2003 “Për mbrojtjen e mjedisit”.
-    ligji nr. 8503, 30.06.1999 “Për të drejtën e informimit për dokumentat zyrtare”.

Çfarë po ndodh në zonën  e punimeve?

Për të vërtetuar nëse punimet, po zhvillohen të paktën në përputhje me masat e parashikuara në VNM dhe projektin teknik, gjendjen e kanionit e kemi shqyrtuar më nga afër duke qenë vetë të pranishëm disa herë në zone.

Në VNM theksohet se vështirësitë e punimeve në këtë zonë janë të shumta për shkak të terrenit dhe të ngushtimeve të shpeshta që ndeshen përgjatë grykës së kanionit. Për zgjerimin e ngushtimeve janë gërmuar skarpatet duke cënuar në këtë mënyrë edhe më tej kanionin.

Gjithashtu asnjë nga masat e përmendura në përmbledhjen teknike të projektit nuk ishte në zbatim, madje mbeturinat e ngurta gjenin rrugën më të shkurtër të transportit drejt e në lumin e Tiranës  Rrjedha e këtij të fundit është e ndërprerë në mënyrë të vazhdueshme me blloqe të mëdha gurësh dhe pjesë të faqes anësore të kanionit janë shndërruar në masa të betonizuara.

Kanioni i Lumit të Tiranës, dikur i manhnitshëm dhe zonë rekreative për banorët e zonës dhe të Tiranës gjatë sezonit të verës, sot është kthyer në një grumbull betoni.

Vizitoni linkun me fotografi të Kanionit gjatë kohës së punimeve të rrugës.për të parë më nga afër  ndërhyrjen e jashtëligjshme të qeverisë shqiptare.

Komunikime zyrtare

Leter kerkese per marrje informacioni rreth rruges se Arbrit drejtuar Ministrise se Mjedisit Pyjeve dhe Administrimit te Ujerave.
Kerkese per marrje informacioni MMPAU (3/10/2011)(PDF)

Leter kerkese per marrje informacioni rreth rruges se Aarbrit drejtuar Ministrise se Puneve Publike dhe Transportit
Kerkese per marrje informacioni MPPT. (3/10/2011)(PDF)

Kerkese per kthim pergjigje Ministrise se Puneve Publike dhe Transportit (21/11/2012)(PDF)
Kerkese per kthim pergjigje

Kerkese per kthim pergjigje Ministrise se Mjedisit Pyjeve dhe Administrimit te Ujerave (21/11/2011)(PDF)
Kerkese per kthim pergjigje

Kthim pergjjigje nga Drejtoria e Pergjithshme e Rrugeve (7/12/2012)(PDF)
Kthim pergjjigje nga Drejtoria e Pergjithshme e Rrugeve

Raporti i Vleresimi i Ndikimit ne Mjedis (VNM) (PDF)

Pergjigjia zyrtare nga QKL ( Qendra Kombetare e Licencimit) per rrugen e Arbrit
Pergjigjia zyrtare nga QKL ( Qendra Kombetare e Licencimit) per rrugen e Arbrit.
(22/02/2012)(PDF)

Power point Permbledhje e situates te Rruges se Arbrit
Power point

Në kuadër të projektit “ Përmirësimi i kapaciteteve ndërmjet OJQ-ve në Shqipëri për një zhvillim më të qëndrueshëm të projekteve”, të financuar nga fondacioni Global Greengrants Fund (GGF), qendra mjedisore EDEN ka organizuar në tre Universitete të Shqipërisë nga një orë mësimore rreth informimit për Konventën e Aarhusit ( Të drejtën e publikut për informacion, pjesëmarrje në vendimmarrje dhe të drejtën për t’iu drjetuar gjykatës, për çështje që lidhen me mjedisin) dhe Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis (VNM)

Qëllimi i këtij aktiviteti ka qënë njohja dhe informimi i studentëve për të drejtën  dhe ndikimin  që ka shoqëria civile në problematikat mjedisore,  kur dhe si mund të veprohet për të patur ndikim sa më të kënaqshëm ndaj shqetësimeve mjedisore duke e pasqyruar këtë me raste konkrete.
Qytetet dhe universitetet e zgjedhura ishin: Universiteti “Luigj Gurakuqi” Shkodër,studentët e biologjisë viti i tretë Fakulteti i Shkencave të natyrës Tiranë, studentët e biologjisë viti i dytë master Universiteti “Aleksandër Moisiu” Durrës, studentët e drejtimit turizëm

Infomacioni i paraqutur, sado i ri për nga tematika dhe i patrajtuar më parë për një pjesë të të interesuarve, ngjalli kureshtje dhe diskutime duke u pasurua edhe me tej në sajë të pyetjeve të shtruara dhe shkëmbimit formues të ideve për  çështje të ndryshme mjedisore, si psh landfill-di në Shkodër, Unaza e Madhe e Tiranës etj. Ky ishte një rast i mirë për të prekur drejtpërdrejtë  një grup tjetër synimi, studentët, për të zhvilluar apo ngjallur një mënyrë të re këndvështrimi dhe bashkëveprimi ndaj mjedisit, për të besuar punën për përpjekje  ndaj çështjeve mjedisore jo vetëm te OJQ-të por në bashkëveprime.